Ouder als coach
Hoe je kind helpen om beter te leren
In onze school wordt heel wat aandacht geschonken aan ‘leren leren’. Een hele schooldag lang doen kinderen ervaringen op, wordt er occasioneel en structureel geleerd. Dit ‘leren’ willen wij bij onze leerlingen ‘vastzetten’ en hiervoor bieden we heel wat ‘leerattitudes’ aan.
We bieden verschillende strategieën en oplossingswijzen aan zodat de kinderen niet enkel weten wat ze moeten doen maar ook waarom ze dat zo doen. Want onze taak is niet alleen de kinderen succesvol een taak of toets laten maken, maar ook dat dit succes ‘verklaard’ wordt. We willen graag aantonen waarom ze hier geslaagd zijn en zo aantonen dat als ze de inspanningen herhalen, ze terug zullen slagen.
Op school krijgen de leerlingen hierbij de nodige hulp maar ouders kunnen thuis dit proces sterk ondersteunen en individueel opvolgen. Vooral een procesmatige begeleiding is belangrijk thuis. Dit betekent in eerste instantie aandacht besteden aan het ‘hoe’ en ‘waarom’ binnen een leersituatie. Onder de websiterubriek ‘Klassen’ vinden de leerlingen zelf suggesties om hun leren te verbeteren. Van de ouders verwachten we vooral een ‘coachende’ houding.
Op deze pagina vindt u een aantal suggesties en richtlijnen. We kunnen echter geen toverformules aanreiken, maar we kunnen ernaar streven om het leerproces van uw kind mee te sturen. We willen graag een wegwijzer zijn bij het benaderen van het ‘leren leren’ van uw kind om zo efficiëntere leergewoontes te ontwikkelen.
Plannen
Weekplanning
Op een weekplanning duiden de leerlingen aan welke momenten niet beschikbaar zijn om te studeren (sport, muziekschool, avondmaal,...).
Zo krijgen ze onmiddellijk een duidelijk overzicht van de resterende beschikbare studietijd.
Als dan een toets (over een groter leerstofgeheel) wordt aangekondigd, kunnen de leerlingen op de nog beschikbare dagen en uren de nodige tijd voorzien om te studeren. Hierbij moeten ze rekening houden met andere lessen die nog moeten ingestudeerd of herhaald worden.
Tips:
Kinderen moet je leren plannen. Externe hulp is hierbij meestal noodzakelijk.
Kinderen moeten leren de discipline te ontwikkelen om zich aan een opgemaakte planning te houden. Opvolgen en aanmoedigen (positief bevestigen) zijn noodzakelijk.
Timing
Om een weekplanning zinvol te kunnen invullen moeten de leerlingen leren schatten hoeveel tijd ze zullen nodig hebben om een bepaalde les te leren, om een bepaalde taak te maken.
Achteraf controleren of de timing klopt, en vooral achterhalen waarom het fout liep (zelfreflectie) is noodzakelijk om op termijn zelfsturend te kunnen handelen.
Tips:
Stimuleer: beklemtoon vooral wat reeds goed verloopt.
Bespreek met uw kind de leerpunten (actiepunten): wat liep er fout; hoe kan je daaraan verhelpen ?
Tijdsindeling en werkverdeling
Leerlingen:
-
Kijk in je schoolagenda en maak een planning.
-
Voor moeilijke starters: beginnen met iets gemakkelijks of iets leuks. Voor vlotte starters: beginnen met de moeilijkste dingen.
-
Bouw herhalingen in.
-
Duid op je planning (schoolagenda) telkens aan wanneer een karwei geklaard is. Zo zie je dat het lijstje telkens korter wordt.
-
Stel de langste en/of moeilijkste les niet uit tot het allerlaatste moment.
-
Wissel taken met lessen af. Begin bij voorkeur een les te leren.
-
Blijf niet te lang met hetzelfde bezig (max. 30 min.). Afwisseling bevordert het goed opnemen van de leerstof.
-
Las bij grote leerstofhoeveelheden pauzemomenten in (bv. studeer een half uur, neem 10 minuten pauze en studeer weer een half uur). Bij een intellectuele inspanning hoort ook een ontspanning.
-
Herhaal een les (nogmaals) op de avond voor je ze kennen moet.
Taak ouders:
-
Help je kind hierbij. Een degelijke studiehouding groeit slechts langzaam, m.a.w. wie nu tijd investeert kan op langere termijn veel tijdwinst boeken en zorgen voorkomen.
-
Ga samen met het kind na of de planning is afgewerkt.
TV en sociale media
Veel kinderen kijken graag televisie en durven heel wat tijd besteden aan hun smartphone, tablet of laptop. Als je kind de gewoonte heeft om hier heel veel tijd in te steken, staat dit mogelijk in de weg om een echt goede student worden.
Daarom:
Maak afspraken over het gebruik van smartphone, computer,...
Leer selecteren, leer kiezen: maak een onderscheid tussen Tv-programma’s die je echt graag ziet en minder graag ziet.
Leer soms hard zijn voor jezelf: je werk moet voorgaan. Als je geen tijd hebt om TV te kijken, kijk dan niet! Zelfs niet naar programma's die je heel graag ziet.
Tips:
Stimuleer en praat veel met uw kind: motiveer waarom Tv-kijken soms niet opportuun is. Een kind dat zelf gemotiveerd is om geen TV te kijken is sterker gewapend dan een kind dat een door de ouders opgelegd verbod nakomt.
Feliciteer je kind als het - ook al is het moeizaam - besluit niet naar een favoriete tv-programma te kijken of eens wat vaker de gsm, tablet... opzij te leggen.
Hoe vergemakkelijk je het leren?
Aandachtspunten:
-
Aandacht tijdens de les en actief meewerken in de klas vergemakkelijken achteraf het leerproces. Wie actief meewerkt tijdens de les let zeker goed op. Als je achteraf diezelfde les moet leren, dan zal dit veel vlotter verlopen dan bij de leerlingen die niet goed opgelet hebben tijdens de les.
-
Durf uitleg vragen als iets niet duidelijk is. Zonder de leerstof (o.a. de betekenis van de woorden) te begrijpen kan je niet leren. Je kan betekenisloze inhouden (=leerstof die je niet snapt) wel studeren (= van buiten leren), maar dit is zinloos: je zal het geleerde immers binnen de kortste keren vergeten (ter vergelijking: je kan net zo goed een Chinees gedicht van buiten leren...)
-
Pas als je echt begrijpt wat er staat, kom je tot leren.
-
Orde in de schriften maakt het leren aangenamer. Losse bladen nummeren voorkomt soms veel narigheid.
-
Schooltas = organisatie!
-
In de klas: zelfstandig de schooltas klaarmaken is een belangrijk onderdeel van de organisatie. De leerlingen mogen niets vergeten, maar het is ook zinloos teveel mee te nemen naar huis. Dit leidt op middellange termijn tot een slechte attitude... In de hoogste leerjaren van de lagere school en in het middelbaar onderwijs is het fysiek onmogelijk om alle boeken en mappen mee te sleuren... tenzij men geladen als een os school loopt.
-
Thuis: 's avonds de schooltas klaarmaken en de werktafel ordenen voor de volgende dag.
-
Als de werktafel vol spullen ligt die niets met de school te maken hebben, begin je ermee te prutsen... zo verlies je tijd. Dus: weg daarmee !
-
Vaste werkgewoontes:
-
Neem je schrijfgerief (alleen wat je echt nodig hebt).
-
Kijk in je schoolagenda en maak je planning.
-
Neem alles wat je nodig hebt om je plan uit te voeren.
-
Werk je plan af, zet een kruisje als je met iets klaar bent.
-
Is je planning afgewerkt ? Maak dan je schooltas klaar voor de volgende dag.
-
Ruim je werktafel op.
​
Coach je kind
De studeerruimte
Het is belangrijk dat het kind een eigen, rustig plaatsje heeft om te studeren (niet noodzakelijk een eigen kamer, wel een vaste plaats !)
Belangrijk zijn ook:
-
Geen storingen (bvb. muziek).
-
Goede verlichting.
-
Goede verluchting.
-
Aangepaste temperatuur.
-
Onmiddellijke nabijheid van computer, gsm, teveel speelgoed / hobbymateriaal kan voor afleiding zorgen.
-
Een schikking waarin het kind zich goed voelt.
Kortom: een studeerplaats moet uitnodigen tot studeren.
De werkgewoonten
Ouders en kinderen kunnen samen een studieplanning opstellen. Vaste leefgewoonten (vb. eten op vaste tijdstippen) bieden grote voordelen.
Pauzemomenten mogen niet uitlopen. Kinderen hebben hierbij vaak hulp nodig.
Op de vooravond van een examen is het beter zich niet te laten verstrooien door teveel indrukken die vreemd zijn aan de leerstof.
Overhoren
Bij het overhoren is het interessant rekening te houden met het volgende:
-
Stel vragen over de gehele leerstof.
-
Vraag niet naar details.
-
Stel niet enkel wat- of wie-vragen maar ook waarom-, hoe-, wanneer- en waarmee-vragen.
Overhoren moet geleidelijk afgebouwd worden. De leerling moet immers zelf controlemiddelen ontwikkelen om volledig zelfstandig te leren studeren.
De gezondheid
Gezonde voeding en voldoende nachtrust zijn zeer belangrijk in het goed functioneren van lichaam en geest.
Daarom:
-
Voldoende tijd besteden aan de maaltijd (rustige sfeer, zeker niet eten tijdens het studeren).
-
Geen maaltijden overslaan. Vooral het ontbijt is belangrijk.
-
Voldoende nachtrust.
Gebruik een efficiënte studiemethode
Sommige kinderen beginnen - in het bijzonder bij het leren van een zaakvak - onmiddellijk te memoriseren. Onze voorkeur gaat uit naar een gestructureerde en doordachte aanpak.
Tips hierover vindt men hier!
Leren en zelfcontrole
De gebruikte studiemethode wordt mee bepaald door het te studeren vak. Dit lijkt evident, althans voor volwassenen...
Leren veronderstelt zelfcontrole. Zelfcontrole veronderstelt inzicht in eisen
= weten wanneer ik mijn les ken, wat van mij verwacht wordt.
Tips:
-
Bespreek met het kind "hoe" het een bepaalde les wil leren. Leg hierbij het accent op het proces: hoe heb je het aangepakt? Wat kan er misgaan?
-
Laat het kind achteraf tonen wat (schriftelijke neerslag) en vertellen hoe het gewerkt heeft.
-
Bevestig het kind als het op een goede manier bezig is. Ook kleine deelstapjes (in de goede richting) waarderen.
Hoe leren uit fouten?
-
Stap 1: Analyseer de toets en probeer te bepalen, samen met het kind, waar de gemaakte fouten hun oorsprong vinden.
-
Stap 2: Wat kan de volgende keer op een efficiëntere wijze aangepakt worden ? Bespreek hoe dit in de praktijk verloopt.
-
Stap 3: Opvolgen van het proces.
Wat kan er misgelopen zijn?:
-
Te slordig werken
-
Onvolledig antwoorden
-
Nieuwe woorden niet goed leren schrijven.
-
De opdracht (vraag) niet goed begrijpen.
-
De opdracht (vraag) niet goed lezen.
-
Niet voldoende nadenken alvorens te antwoorden.
-
Niet voldoende oefeningen gemaakt.
-
De les niet begrepen.
-
Teveel noteren
-
Een fout geschreven in map / schrift.
-
Niet genoeg gestudeerd.
-
Wel gestudeerd maar niet voldoende herhaald
Via deze link vind je een schema met per soort leerstof (vak) mogelijke strategieën om het leren van de les te vergemakkelijken:
enkele vuistregels
-
Belangstelling tonen voor de studies.
-
Praten over school kan hierbij helpen.
-
Bij zwakkere leerlingen moet men meer belang hechten aan de inzet dan aan de resultaten.
-
Vertrouwen hebben (en dit ook tonen) in de mogelijkheden van de leerlingen.
-
De verwachtingen moeten wel realistisch en haalbaar blijven voor de leerlingen. Het kan voor het kind erg ontmoedigend zijn wanneer het zelf een resultaat als goed ervaart en de ouders dit anders beoordelen.
-
Zorgen voor succeservaringen waarbij het kind leert dat inzet leidt tot resultaat. Succes versterkt het zelfvertrouwen en bevordert het toekomstig gedrag.
-
Een kind heeft behoefte aan evaluatie van zijn prestaties Geef dus feedback, zo vlug mogelijk na de prestatie.
-
Een toekomstperspectief bevordert de motivatie van de leerling. Een niet-hoopgevende houding (waarom nog studeren, veel werklozen, ...) kan een slechte invloed hebben.
-
Een prettige sfeer thuis is de beste stimulans en de belangrijkste bijdrage die de ouders kunnen leveren.